Sài
Gòn có cái nhà thương lớn, trị bịnh giỏi
nhứt, đó là nhà thương CHỢ RẪY…
Cái tên Chợ Rẩy nầy (mới) nghe qua, thấy…
ngộ ngộ…
Nhà thương có tên là Chợ Rẩy… là vì “nhà
thương” nầy (hồi xưa chưa kêu bệnh viện)
được cất trên nền của cái chợ… có tên là
Chợ Rẩy…
Chợ Rẩy là chợ bán “đồ-làm-rẩy”…=>>>
…. ”đồ-rẩy” là “Đồ-Hàng-Bông & Rau Cải”…
của bà con trồng ở nông thôn “ngoại thành”
Saigon như Gò Vấp, Bà Điểm, Hóc Môn, Củ
Chi, Thủ Đức, Đức Hòa, Đức Huệ… vv…
Hồi xưa, xa xưa lắm…
Đồ “hàng bông rau cải” được chở vô bán
trong Sài Gòn Chợ Lớn do Xe Ngựa, Xe Đò…có
khi…Xe Bò cũng… lo luôn…
Bạn hàng mua “đồ rẫy” gom vô một chỗ (nay
còn tên xưa là Ngã Ba Củ Cải, Ngã Ba Bầu…
ở Trung Mỹ Tây -Bà Điểm-Hóc Môn)… ví dụ
như Củ Cải Trắng với Bầu…
( câu hát ru em => Râu tôm nấu với ruột
Bầu…
Chồng chan,
vợ húp, gật đầu khen ngon)
Bởi vậy, hồi xưa, mới có Bến Xe Ngựa, Xe
Đò ở những vùng “làm rẩy” sau đây:
*** Bến xe ngựa, xe đò Bà Điểm-Chợ Lớn =>
Xe chạy qua Thuận Kiều => Tham Lương =>
Ngã Tư Bảy Hiền rồi vô Đô Thành Saigon-Chợ
Lón và ngược lại.
*** Bến xe đò Hốc Môn-Gò Vấp- Sài Gòn =>
Xe chạy từ Hốc Môn vòng qua Trung Tâm Huấn
Luyện Quang Trung, xuống Ngã Năm Chuồng
Chó, Gò Vấp, Bà Chiểu… chuyến về dĩ nhiên
chạy ngược lại…
*** Bến xe Đức Hòa- Chợ Lớn chạy qua Tân
Kiên, Bà Hom rồi vô Chợ Lớn...vv..
Tất cả đồ (hàng) Làm Rẩy được chở tới bán
tại Chợ Rẩy…
Chợ Rẩy… bị đuổi mất tiêu, chỉ còn… cái
Nhà Thương đứng sừng sững tại đó…
Còn Đồ Hàng Bông & Rau Cải… gồm những gì ?
ĐỒ HÀNG BÔNG => là những trái… có BÔNG như
Bầu, Bí, Mướp, Dưa…
RAU CẢI ………..=> là … rau và cải có lá…
hỏng có bông…!!!
Bà con xưa,do kỹ tính, nên phân biệt đồ
Hàng Bông và Rau Cải rất… rõ ràng…
Bởi rau cải Có-Bông là rau cải già => một
là nhổ bỏ, hai là để lấy hột giống…
Rau cải mà “lên bông”… như quế, cải ngọt,
tía tô… bán cho… ma nó mua…!!!
Do Bầu Bí Mướp Cà… là những loại trái lớn,
rất nặng ký lô, nên người xưa phải làm cái
giỏ riêng để đựng gọi là Giỏ Hàng Bông…
Cái Giỏ Hàng Bông nầy (hồi đó, lâu lắm)
được đương (đan) tại làng Sơn Kỳ, Sơn Cang,
Tân Sơn Nhì và Tân Sơn Nhứt…vv…
Rồi sau đó, làng Tân Sơn Nhứt…bị đuổi sạch
sẽ, để làm… sân tàu bay!
Giỏ Hàng Bông nầy được “bạn hàng” lấy mối
tại “nhà đương” hay bà con gánh Giỏ Hàng
Bông xuống bán tại chợ Vườn Chuối…(Quận 3
Saigon xưa…)
Chợ Vườn Chuối, tiên khởi là “chợ chồm hổm”
bán giỏ, rau cải…kề bên miếng đất có trồng
nhiều chuối…rồi từ từ…có lẻ do Chợ Đủi…bị
đuổi qua họp chung, mà thành (?)
Đồ Rẩy được bà con nhổ, cắt, hái… từ chiều
hôm trước, bạn hàng mua lại, đem bán ở
Saigon ngày hôm sau, do đó, trái cây rau
cải… hỏng được “tươi” bằng hái tại chổ
trồng, đem vô, ăn liền… khi mủ đang chảy
ròng ròng ở cuống trái…
Càng để lâu (bán ế) bầu bí mướp… khi nấu
canh càng… bớt “ngọt”…
Nói dóc… dạo đầu tuồng một hơi…
Bây giờ… nói dóc vô… Canh Đồng Quê… nấu
kiểu xưa…
Canh Thịt Ếch Lá Lang:
Lá Lang là lá Khoai Lang đang trồng sẵn,
hái lá non vô nấu liền, nên chọn “lang lá
nhọn” trong mấy giồng lang (trồng mùa mưa)
sau nhà…
Trồng “bậy bạ” mấy giồng lang… ý là… để
lâu lâu đào củ nấu ăn chơi… vậy thôi!
Khi nấu canh, phải dùng loại lá nhọn, vì
loại nầy lá ít mủ…
Ta lặt lá lang đem vô nấu với mớ ếch đồng,
vì… mới tó được mấy “ẻm”ngoài ruộng.
Thịt ếch xào xơ trong nồi đã khử mỡ + tỏi,
cho nước mắm tỉn vô cho ếch thắm thịt, để
lửa riu riu, khi nghe mùi thơm, đổ nước và
lá lang vô…
Lúc nầy, con ếch… ôm nùi lá lang… lộn xà
mèo… kệ nó!!!
Đợi canh chín, nếm sơ coi vừa ăn chưa, rồi
rắc tiêu hành ớt… khá khá một xí…
Nhắc nồi canh xuống và… xúc cơm, chan canh
nóng hổi và… đá cơm thôi!
Hỏng hiểu sao, thịt ếch nấu lá lang nó
“ngọt canh” không thể tả…
Thịt ếch nấu với lá khác… thì trật quẻ…
Canh Mướp Khía Nấm Thuốc:
Nấm Thuốc đây là loại nấm nhỏ rí… không ai
nhổ nấm thuốc nầy đem bán ngoài chợ!
Sao vậy ???
Nấm Thuốc nầy cao cỡ 1 phân tây, khi nở
hết cỡ chỉ lớn bằng… móng tay cái!!!
Đây là nấm mọc lên từ Bánh Dầu Phọng dùng
làm phân thuốc Cái (thuốc Gò)
Đậu Phọng Luộc chín, khi ép lấy dầu (dầu
phọng) còn xác, xác nầy được Bọng Dầu ép
thành bánh gọi là Bánh Dầu và nó tròn…
giống miếng bánh tráng dầy cở 4 phân…
Bánh Dầu được đập nhỏ cở ngón cái để làm
phân thuốc, khi bẻ lá thuốc về xắc, thì
còn cây thuốc ở ruộng, bà con trồng mướp
khía trong hàng thuốc và Nấm Thuốc mọc dài
dài theo hàng thuốc xen kẻ với cỏ, có thể
đây là nấm do bánh dầu mà có, chổ nào
không trồng thuốc thì không có nấm nầy…
Nấm rất nhỏ, màu trắng tinh, chưn nấm cở…
chưn nhang, mũ nấm nở hết cỡ… cỡ móng tay,
nấm chỉ nở vào lúc năm sáu giờ chiều…
Muốn nấu canh, xuống ruộng, ngồi… lượm lia
lịa một hơi là được một rổ nhỏ, sẳn mướp
khía (của mình trồng) đeo đầy kế bến, hái
vài trái đem về… hỏng ai ăn trộm!!!
Cũng thử tỏi, nấu như thông thường…
Nhưng hỏng hiểu sao, nấm thuốc nấu với
mướp khía, nước canh “ngọt” một cách lạ kỳ…
không làm sao tả được…
Mướp khía nấu với nấm rơm, nấm mối… hương
vị và độ ngọt thua xa nấm thuốc…
Thuở xa xưa đó, lúc “bột ngọt” mới có, do
hảng Thiên Hương làm ra, hảng nầy nằm gần
cầu Trường Đai, là chổ mà mấy ông lính
Quang Trung tập Vượt Sông…
Lúc bột ngọt bán, bà con xưa… hỏng thèm
mua về nêm canh vì sợ…ăn bột ngọt sẻ bị…lủng
bao tử, học trò học thi, ăn bột ngọt… bị
hư óc… rồi sẻ bị khùng!!!
Do vậy, nấu canh lúc đó, canh ngọt là
“ngọt tự nhiên”…
… nếu so với cái ngọt do Bột Ngọt, thì cái
ngọt hóa học… là đổ bỏ… hỏng ai thèm…
Canh Củ Môn Nêm Lá Lốp.
Canh củ môn nấu như… bình thường, nhưng
khi nhắc xuống, nếu xắc nhuyễn vài ba lá
lốp trộn vô canh thì… y như rằng… canh môn
có mùi thơm đặt biệt và ngon ác liệt….
Lá Lốp là loại lá để cuốn món Bò Nướng Lá
Lốp… đó đa…
Vẩn còn nhiều món canh đồng quê nữa đó…
Kính thưa Quí Đọc Giả thân mến…
Quí Đọc Giả vừa “ăn” tới mấy món canh Đồng
Quê… chắc cũng no bụng rồi…
Vậy xin chào…
Chàng Hiu 374
